Merhaba Canlar,
HACI
BEKTAŞ-I VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ olarak sizlere Alevi-Bektaşi
geleneğinin insan sevgisini, dostluğu, karşılıklı güveni ve insan ilişkilerini
düzenleyen demokratlığı, eşitliği, laikliği sunma çabasındayız.
Vakıf
olarak; Türkiye Cumhuriyeti devletini ve Alevi-Bektaşi kültürünü sonsuza dek
yaşatmak amacındayız. Bununla beraber vakfımızda mezhepçilik yapılmadığı gibi,
dil, din, ırk ayrımı da gözetilmemektedir. Bizleri bir araya getiren; insana
olan saygı ve sevgimizdir. Atatürk’e ve laik Cumhuriyet ilkelerine bağlılıktan
asla ödün vermeyeceğimizi ve ancak bu
ilkelere sahip çıkanlarla dost olduğumuzu özellikle vurgulamak isteriz.
Biz; gerçek
yol göstericinin bilim olduğuna inanıyoruz. Çatımızın altında yobazlığa ve
zorbalığa yer olmadığı gibi; geçmişle ilgili olarak kimseye küskünlüğümüz,
kırgınlığımız ve düşmanlığımız da yoktur.
Kimsenin
alternatifi değiliz. Bizler Alevi-Bektaşi’yiz. Bizi tanımadan hüküm vermeyiniz.
Bizi tanımak için bize sorunuz. Sizin için kapımız sonuna dek açık; korkmadan,
çekinmeden girin içeri. Kendimizi anlatmaktan mutluluk duyarız.
HACI
BEKTAŞ-I VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI DATÇA ŞUBESİ olarak bu yıl 13.sünü
gerçekleştirdiğimiz ve pek çok platformda anlatmaya çalıştığımız halde hala
NEDEN HIZIRŞAH ETKİNLİĞİ? HIZIRŞAH NEDİR? Gibi sorular yönetilmekte. Aslında bu
sorular bir kez daha etkinliğimizin amacını ve etkinliğimize ismini veren
Hızırşah dergâhını anlatmak imkânı verdiği için bizleri mutlu etmekte.
2010 yılından günümüze aralıksız yapılan
HIZIRŞAH ETKİNLİKLERİ Datça’daki sivil toplum örgütleri açısından önem arz
ettiği gibi; ilçemizin yurtiçi ve yurtdışı tanıtımı için de önemli bir etkinlik
haline gelmesinin gururunu yaşamaktayız.
Muğla
bölgesi Alevi inancını benimsemiş olan Türk beyliklerinden Peçenek ve Menteşe
beyliklerinin topraklarıdır. O günlerde Menteşe beyliğinin başkenti kabul edilen
Milas ve çevresinde çokça Alevi - Bektaşi dergâhları bulunmaktadır. Bunlardan
günümüzde de varlığını sürdürenler;
Eski Çine’de
Ahmet Gazi dergâhı,
Denizli Kala
ilçesindeki dergâhlarımız,
Tavas’ta
Sarı İsmail Sultan dergâhı,
Karşıyaka’da
Kazak Aptal Delim Sultan dergâhı,
Cankurtaran
Teslim Abdal dergâhı,
Acıpayand
Yağan Baba dergâhı
Beyağaç’ta
Sandıras Dağı’nda Eren Baba dergâhı,
Seki’de
Eşref Paşa dergâhı,
Datça’da
Hızırşah dergâhıdır.
Etkinliğimizin
mimarlarından biri de Datça belediye başkanımız sayın Gürsel Uçar dır. Sayın
Uçar daha il genel meclisi üyesiyken HIZIRŞAH’ta bir anma etkinliği düzenlemek
istediğimiz yönündeki talebimizi kendisine iletmiştik. Kendisi de bu talebimizi
Datça belediyesine sunmuştu. Değerli Canlar O günlerde HIZIRŞAH DERGÂHI çok
kötü bir durumdaydı. Ne yazık ki adeta bir çöplük halini almıştı. Belediyemiz
görevlileri ve Vakıf üyelerimizle ancak iki gün de çöplerini temizleyebildik.
Sayın Gürsel
Uçar başkanımızın vesilesi ile sonraki günlerde tanıştığımız Muğla Büyükşehir
Belediye Başkanımız Sayın Osman Gürün beyefendinin de yardımlarını bizlerden
esirgememesi ile 2011’den bu yana etkinliğimizi Datça Belediyemiz ve Muğla
Büyükşehir Belediyemizin desteğiyle gerçekleştirmekteyiz. Bu vesileyle yeri
gelmişken 2010-2023 yıllarında etkinliklerimizde yanımızda olan değerli
belediye başkanlarımıza sonsuz bir minnet ve saygıyla teşekkürü borç biliriz.
Yine aynı minnet ve saygıyla; etkinliklerimize destek veren sponsorlarımıza,
isimlerinin yazılmasını istemeyen ancak maddi ve manevi desteklerini bizden
esirgemeyen can dostlarımıza, basın mensubu arkadaşlarımıza ve elbette Datça
yerlisi kardeşlerimize çok teşekkür ederiz.
TARİHİN ŞAHİDİ MİMARİ
Tarih her ne
kadar tartışma ve yoruma açık olmayan bir bilim olarak Hızırşah’ın bir
Alevi-Bektaşi türbesi olduğunu söylese de, bunu destekleyen diğer bir önemli
bilim dalı ise Mimaridir.
Konya,
Selçuk Üniversitesinden Prof. Remzi Duran, 1966 yılında yayınladığı makalesinde
yapının; Beylikler döneminin kare plan, tek kubbe, sekiz köşeli yapı gibi
karakteristik tüm Selçuklu mimari anlayışına sahip olduğunu
belirtmektedir. Bununla beraber yapı;
inşa tekniği, malzeme, örtü şeması, kubbe geçiş elemanları ile 13.yy. dönemine
ait olduğu söylenmektedir.
Her ne kadar
bugün Hızırşah Camii olarak tanımlanırsa da yapının camiden ayrılan en önemli Bektaşi dergâhı özellikleri; sivri kemer,
kalın niş, minbersiz, mihrapsız yapı, yüksek eşik, alçak kapı girişidir.
Yine aynı
makalede prof. Duran, Hızırşah’ın Alevi
tekkesinin ötesinde zaviye alanı olduğunu belirtmektedir. Zaviyeler
içlerinde ibadethanenin yanı sıra, kütüphane, mutfak, hamam, medrese, at ve
hayvan barınakları, aş evi, konuk evi, meydan evi gibi yapılar bütününden
oluşmaktadır. Hızırşah dergâhının çevresinde aynı mimari örgüyle yapılmış
kalıntılar bulunmaktadır. Bunlardan biri yol kenarında bulunan ve kurna
kısımları çıplak gözle bile görülebilen hamam kalıntısıdır. Bir diğeri Bektaşi
zaviyelerinin olmazsa olmazı kabul edilen ve kutsal sayılan tepe, su ve taş
gibi unsurlardan olan ve Hızırşah köyünün 2 km. güneybatısında bulunan dilek/hacet tepesidir.
Başka bir
belirleyici ise dergâhın bahçesinde yer alan, Alevi- Bektaşi başlıkları
şeklindeki mezar taşlarıdır. Bunların ikisi “baba başlığı” olarak bilinir ve on
iki dilimdir.
Tarih, sanat
tarihi ve mimarinin yanı sıra bölge halkı da bugün Hızırşah cami olarak
isimlendirilen dergâhın, yakın zaman kadar cami olarak hiç kullanılmadığını,
Anadolu’nun türbe inancında olduğu gibi askere giden, hasta olan, çocuğu
olmayanın gelip dua ettiği, adak kestiği bir yer olduğunu söylemektedir.
Her ne kadar
vakıflar müdürlüğü kayıtları gerçek dışı bir beyanla 13 yy yapısı olan türbeye
150 yıllık dese de, bahçedeki mezar taşları basit bir hafriyat gibi atılıp,
ancak üç tanesi yoğun uğraşlar sonrasında bulunup getirilse de, yapı
restorasyon cinayetine kurban götürülmek istense de Hızırşah bir Alevi dergâhıdır. Ancak ister cami, ister dergâh olarak
anılsın bu yapı erken dönem Türk-İslam
eseri olarak geleceğe bırakmak zorunda olduğumuz bir kültür mirasıdır.
Bizler ne kiliseye ne havraya ne de camiye karşı değiliz. Her inanç kendi mekânında kendi kutsallarıyla var olsun istiyoruz.
Ve umuyoruz ki Kültür bakanlığı burada daha ayrıntılı arkeolojik kazı ve
incelemelerde bulunsun ve Hızırşah Alevi ve Sünni inancın ortak
ziyaretgâhlarından biri olsun.
GELİN CANLAR BİR OLALIM
Sevgili
dostlar, yukarıda da anlatmaya çalıştığımız gibi Hızırşah etkinliği
Alevi-Bektaşi inancına mensup bizlerin, hem inançlarının gereğini yapmak, hem
de Datça’nın tanıtım ve turizmine katkı sunmak için Datça’daki dostlarımıza
kendimizi tanıtmak, sizlerle kaynaşmak için düzenlediğimiz bir etkinlik.
Bu yıl da
04-05-06 Ağustos tarihleri arasında, 13.sünü gerçekleştireceğimiz Hızırşah
etkinliğimize katılarak bizleri yalnız bırakmayacağınızı umuyoruz.
On Üç yıldır
bizden desteğini esirgemeyen Muğla büyükşehir belediye başkanı sayın Dr. Osman
Gürün’e, Datça belediye başkanı sayın Gürsel Uçar’a, tüm belediye
çalışanlarımıza, gazeteci dostlara, sponsorlarımız Taşkıran inşaat, Fora Otel,
Mehmet Ali ağa Konağı, Villa Amfora, Can Can emlak, Cafer’in yeri kebap ve pide
Salonu’na, tüm kurum kuruluş ve sivil toplum örgütlerine teşekkür ederiz.
Hacı Bektaş
Veli Anadolu Kültür Vakfı Datça Şubesi Cemevi
Yönetim
Kurulu adına,
Murat
Yıldırım
HACI BEKTAŞI VELİ ANADOLU KÜLTÜR
VAKFI DATÇA ŞUBESİ CEMEVİ
13. HIZIRŞAH ETKİNLİK PROGRAMI
04 ağustos 2023 Cuma
*Saat: 08.00
Açılış. Hızırşah/Hacetevi tepesini ziyaret
*Saat: 21.00
İnanç ve Cem / Datça Cemevi - Veli Gürsoy – İnanç Önderi
05 Ağustos Cumartesi
*Saat:13.00-
Açılış Töreni - Hızırşah Dergahı
*Saat: 13.30-
Lokma paylaşımı - Hızırşah Dergahı
*Saat: 19.00 Aşık Veysel Anma Programı – Hızırşah Kültür Evi
Konuşmacı:
Hüseyin Özer
Dinleti:
Cihan Yıldız – Özcan Parlaktaş
06 Ağustos Pazar
Saat
13.00 Panel. “Birlikte Nasıl Yaşarız?” – Datça Kent Park
Panelistler:
Prof.Dr. Ayhan Yalçınkaya – Ali Doğan – Necdet Saraç – Yervant Bostancı
Moderatör:
Zübeyit Çelik
Saat:
21.00 Ücretsiz Halk Müziği Konseri
Sanatçılar:
Erdal Akkaya – Udi Yervant – Gökhan Erol
